Laden in de kou.

[GertjanVB]

Dit is de aatste posting van de vorige pagina:

Jeroen, idd bedankt voor de uiteenzetting
Dus, het verschil tussen de Fastned en TNM sessie is te herleiden naar temperatuurverschil (2 C) en de startlading van de batterij ( 3% verschil), daarnaast hebben we nog de kabel; die van Fastned is duidelijk dikker, meer kan ik er niet van zeggen. De lage buitentemperatuur is reden voor de auto om niet zo snel stroom tot zich te nemen, dat is ter bescherming van de batterij?

[zoe2goe]

Graag gedaan!

Kabel kan ik niet zeggen. De oude Fastned heeft stopcontacten en gaat maar tot 22kW, maar dat is niet waar het hier om gaat. Ik kan alleen maar zeggen dat bij mij die Allego laders wel degelijk tot 43kW gaan, dus ik betwijfel of het de kabel is. Dan zou het nooit moeten lukken op 43kW, niet "soms".

Onder de aanname dat er geen anderen op het station aan het laden waren, kan het inderdaad alleen maar het BMS (dus de auto zelf) zijn die het gaspedaal loslaat zeg maar.

Een BMS is wel een tikkeltje zwarte magie. Ik hoor wat je zegt (mag die 2C en 3% nou zoveel uitmaken?). Kennelijk wel. En ook nog: we hebben het over de accutemperatuur. Zou mij niet vebazen als die na een stevig ritje flink hoger ligt dan de buitentemperatuur.

Als iemand die het altijd wil "snappen" vind ik het jammer dat de Zoe niet aangeeft wat het max-vermogen signaal is van de paal en eigenlijk ook de kabel. Misschien moet ik er een keer een arduino-applicatietje voor bouwen. Ik vind het alleen niet zo'n goed idee om in die oranje kabel onder de motorkap te gaan zitten wroeten En een tussenstekker alleen voor dit doel is ook weer een beetje kostbare hobby!

[rgr]

Ik ga het vanavond nog eens testen. Het is niet zo koud, 6gr, maar ik ben eens benieuwd.

@Zoe2Goe, de techniek is me duidelijk, maar mocht de kou niet alleen van invloed zijn op de actieradius (dat wist ik immers) maar ook nog eens van invloed is op de laadsnelheid, dan heeft Renault wat uit leggen. Men heeft het ook steevast over xKm/uur bij laadsnelheden, maar daar is geen NEDC op losgelaten denk. De ZOE is een volwaardige auto met een meer dan volwaardige aanschafprijs en dient zich dus ook zo te gedragen, of het nu om korte of langere afstanden gaat.

Dat gezegd hebbende, ik stap nog steeds met plezier achter het stuur van mn ZOE.

[rgr]

Gisteren bij fastned geladen. 14kwh in 25 minuten. Temp 7gr. Dat ging aanzienlijk sneller

[GertjanVB]

Gisterenavond hing ik aan de TNMpaal bij Meerkerk bij 4C van 33% naar 93% in 23 min. Dat is 34 kW/h binnengehaald, volgens de 911/(seconden per %) regel zou de lader dan gemiddeld 40kWh zijn (laadverlies 15% ?). Kijkende naar de parameters die Jeroen aangeeft moet de voorafgaande rit van ca. 100km de masserende factor zijn geweest (batterij is lekker opgewarmd en leeg, dus wil wel wat kW binnenhalen).

Als ik mijn vorige laadsessies die ik hierboven melde nog even terughaal, dan ging er aan die sessies idd een kort ritje aan vooraf (5km). Maar ik vind de verschillen opmerkelijk groot. Er vanuitgaande dat het niet de paal kan zijn, moet die Chameleonlader een eigenwijs dingetje zijn.

In de Fastned story las ik dat Fastned in den beginne de meeste laadproblemen met de Zoe had. Dat zou liggen aan een pauze die de ZOE inlast in een snellaad sessie. De paal zag dit als einde sessie en sloot af. Nadat de software hierop aangepast was, waren de laadproblemen verholpen. Pauseren in een snellaadsessie is ook niet bevorderlijk voor de snelheid.

[zoe2goe]

Temperatuur van de accu kan zeker zeer bepalend zijn en ik wed dat dat inderdaad het verschil verklaart Er zijn zelfs EV's die de accu eerst willen opwarmen voor dat ze stevig de laadsessie ingaan (kijk maar eens bij de Q&A van TMN). Ik zei al, BMS is een beetje zwart magie en alles wat bekend is van de batterijen zit in die hersentjes gepropt.

Pauze in het laden: ik geloof onmiddelijk dat dat er staat, maar ik geloof er geen pepernoot van dat de Zoe dat doet! Met snelladen blijf ik er meestal bij en ik heb er nooit iets van gemerkt.

[HarmOtten]

ALS de laadsnelheid inderdaad begrensd wordt door de temperatuur van de accu's, geldt dit dan ook bij het wegrijden met koude accu's? Kan je dan ook geen "vol gas" (≈ 80kW) geven? Zelf heb ik nooit gemerkt dat ie dan begrensd is.

[jdgh72]

Ik heb ook niet de indruk dat bij kou het afnemen van energie is begrensd. Wel heb ik het idee dat het regenereren een lager maximum heeft bij een koude batteij.

2 weken geleden was het rond de 0 graden na een nacht met nachtvorst. Ik had geen rit ingepland maar door problemen op het spoor wilde ik toch maar met dr auto gaan. Auto dus toch maar aan de lader van 11kwh. Die laadsessie ging toen ook heel langzaam. In het handboek staat, als ik het mij goed herinner, dat het het beste is om de auto na een rit te laden. Bij laden na een flinke rit heb ik ook geen langzame sessies geconstateerd.

[lvanoort]

Dan zou laden op nachtstroom als je al eerder thuis bent dus geen goede besparing opleveren?

[MartijnEV]

Lithium Ion batterij heeft bij kou geen last van ontladen, dus bij wegrijden zal je geen begrenzing merken. Bij opladen echter daarentegen heeft een Lithium Ion batterij wél moeite met kou, daarom zal de batterij warm moeten zijn alvorens op vol vermogen geladen wordt. Een batterij wordt warm door het rijden of door het opladen.

Je kunt dit eenzijdige koudeprobleem bijvoorbeeld merken bij het regeneratief remmen (hetgeen ook een vorm van 'opladen' is): Als je in zeer koud weer met een volle, en koude batterij (dus lange tijd niet aan het rijden of laden geweest) wegrijdt, zal je nog steeds met maximaal vermogen kunnen rijden (ontladen) maar bij het gas loslaten zal met een stuk minder vermogen regeneratief geremd worden (opladen) dan je gewend bent.

[E-mission]

Ik dacht dat het regenereren sowieso met een (zo goed als) volle batterij niet op snelstroom tempo gaat omdat ie al bijna vol is, toch? Dus onafhankelijk van temperatuur is dat nogal logisch, net als met normaal opladen.

[MartijnEV]

Dat klopt, maar na 1 of 2 keer goed 'gas' geven is de batterij al niet meer vol, en gaat wat dat betreft het regenereren naar 100%. De kou is dan de enige resterende beperkende factor.

[PieterZoe]

Het duurt bij mij toch echt tot het niveau onder de 80% ligt voordat je met regenereren voorbij het eerste blauwe vlak kunt komen

[MartijnEV]

Je hebt gelijk, ik heb het niet goed geformuleerd. Aangepaste tekst:

Lithium Ion batterij heeft bij kou geen last van ontladen, dus bij wegrijden zal je geen begrenzing merken. Bij opladen echter daarentegen heeft een Lithium Ion batterij wél moeite met kou, daarom zal de batterij warm moeten zijn alvorens op vol vermogen geladen wordt. Een batterij wordt warm door het rijden of door het opladen.

Je kunt dit eenzijdige koudeprobleem bijvoorbeeld merken bij het regeneratief remmen (hetgeen ook een vorm van 'opladen' is): Als je in zeer koud weer met een koude batterij (dus lange tijd niet aan het rijden of laden geweest) wegrijdt, zal je nog steeds met maximaal vermogen kunnen rijden (ontladen) maar bij het gas loslaten zal met een stuk minder vermogen regeneratief geremd worden (opladen) dan je gewend bent.

Bij volgeladen batterij: na 1 of 2 keer goed 'gas' geven is de batterij al niet meer vol, en gaat wat dat betreft het regenereren al weer werken; en zodra de SOC onder de 80% is gezakt gaar het niveau van regenereren weer naar 100% tenzij de batterij nog niet op temperatuur is, dan is de kou nog een beperkende factor.

Klopt ie zo?

[zoe2goe]

Klopt behoorlijk met wat ik zie-voel.

Wel een pietlut hoor, dat BMS, dit is toch niet KOUD?

[rgr]

2 graden. 80% bij fastned. Duurt 1:20 uur zegt ie. Wel weer hetzelfde station, swentibold.

[rgr]

Romeinse put. 43kw 5 graden in de zon. Dit gaat we heel rap. Accu is ook opgewarmd. Betreft een efacec kast van tnm.

[GertjanVB]

Je maakt een leuk ommetje. Hoe rap is rap?
Goede reis!

[rgr]

De volgende stop was in t harde 43kw ook supersnel. Daarna abe lenstra stadion, ook 43kw. Ik kan momenteel alleen maar concluderen dat de temp van de accu absoluut van belang is. De temp was nagenoeg gelijk ongeveer 2 a 3 graden. Het lijkt er ook op dat de accu pas opgewarmd is na een ritje van ongveer 50km. Dat maakt de hele toestand ook gelijk minder vervelend, want we staan niet om de 10km stil om te laden. Einddoel was dokkum. Netjes gehaald, maar wat ontbreekt het hier echt aan de 22kw laders. Ben nu in grou en de enige optie is n 3,7kw paal van tnm. Die staat nu achter slot en grendel op het terrein van het waterschap.

Gemiddeld van 24 naar 85% in ongveer 30 minuten.

[GertjanVB]

Mooi ritje en acceptabele laadtijd. Jammer van de beperkte mogelijkheden in Friesland.

[zoe2goe]

Mooie rit hoor! Het beeld klopt wel van de temperatuur. 300 kg materiaal warm je niet zo maar even op.

[rgr]

Die rit an sich gaat prima 100kmh, afstand 350 km. Duurt wel even, maar we hebben geen haast. Gemiddelde stop duurde ook 30min. Dan is ie nirt vol, maar tot de volgende stop gaat dat prima.

[GertjanVB]

Gisteren onze eigen subzero race gedaan vanuit het Brabantse Winterwonderland naar de grote stad Amsterdam en terug.

Gestart met het sneeuwvrij maken van de ZOE, de kabel zat er al in dus de voorverwarming was aan en had de auto lekker op temperatuur gebracht. Stekkers maar netjes schoongeborsteld en zonder startproblemen vertrokken. Onderweg nog even een stukje niet geheel sneeuwvrije routes. Even oppassen met het remmen dat gaat wat heftiger, gasloslaten is meestal al genoeg bij een rustige rijstijl.

Aangekomen bij De Meern (nu wel vrij ) de laderkabel aangesloten. Laadtijd was eerst teleurstellend 1,5 uur, het klokken van de percentages leverde echter 20 seconden per procent, dus prima. Voorverwarming ingesteld en aan de koffie. Later wat overtollige sneeuw uit het rooster onder de bumper geveegd want er vormde zich beslagen ramen tijdens het voorverwarmen. Stekkeraansluiting weer wat schoongeborsteld van sneeuw en met nagenoeg volle batterij ( 55% in een half uur ) weer vertrokken in een lekker warme auto.

In Amsterdam even aansluiten om in Arena parking P1 te komen. Dit keer was P1 gereserveerd voor het speciaal evenement maar alle laadpalen nog onbezet en vrije keuze. Je moet 1 verdieping lager, beneden rechts af dan naar en links lang de buitenzijde naar de roze zone, daar staat een aantal laadpalen die met de MobiEurope app kunnen worden bediend. Dat lukte mij niet, je scant met de app de code op de paal, daarna geef je gewenste te laden kW en vertrektijd aan en dan start. Bij mij gebeurde er 4 keer niets bij twee laadpalen, dus het noodscenario met de normale laadpas toegepast, dat ging goed en wederom een warme auto met volle batterij bij vertrek.

Op de terugweg langs De Bilt om een vorkje te prikken en te laden. De laadpaal daar heeft een stekkerblok wat voor de sparing schuift als je de lader activeert. Alleen ik hoorde wel wat zoemen, maar ik zag geen stopcontact te voorschijn komen. De sneeuw bleek zich een eigen dekseltje te hebben gevormd in de sparing en na het met de laadpas wegtikken en blazen van die sneeuw kwam het stopcontact te voorschijn. Ondertussen bleken er op de terugweg 5 auto's op de Gorkumse brug op elkaar te zitten, dus deze pauze was ook geen verloren tijd.

Ik verval in herhaling: weer volle batterij en warme auto voor de laatste etappe op nu schone wegen, met hier en daar nog wat ijsresten. De verwarming doet het prima, geen moment onvoldoende, en nu met de wind in de rug (scheelt ca. 5 kWh!) met prima verbruik (17 a 18 kWh bij 100 - 105km/h ) naar huis.

Wel winterse omstandigheden met nog niet echt vreselijke temperaturen (rond vriespunt) maar de ZOE kan er goed weg mee! Een handvegertje voor het verwijderen van sneeuw op kritische plekken blijkt handig.

[rgr]

@getjan. Ik ben het met je eens. De schrik zat er wel even in mbt het laden met een koude accu. Maar dat blijkt uiteindelijk allemaal mee te vallen. Ik ben nu in Friesland (Heerlen-Friesland) en heb ruim 550km afgelegd in 3 dagen. Ik moest wel gehaald/gebracht worden naar een laadpaal in dokkum. Maar tot nu toe prima. Alleen de verwarming. Ik heb altijd koude voeten en handen en voel langs de deur een koude trek. Toch eens uitzoeken wat dat is.

[HarmOtten]

Ik zet een handvegertje op het lijstje voor de Sub-zero race

[GertjanVB]

@rgr: ja ik zat ook te wachten op die koude ervaring, maar degene die meestal klaagt over kou en tocht, begon te puffen en haar jas open te ritsen. Van de achterbank ook geen klacht gehoord. We hebben dus wel 4 kacheltjes in de auto gehad. In aanvang de blaasstand voor ontwasemen van de voorruit gebruikt ( maak ventilatiekanalen vrij van sneeuw ) en nadien de kachel op 20 a 19 met airco op auto en verder nergens aankomen.

@harm: 't zijn de kleine dingen die het doen....

[zoe2goe]

Gisterenavond laat, de auto had twee dagen stilgestaan in vriezen-dooien-vriezen-sneeuw weer. Zat haar neus toch dubbel vastgevroren, beide klepjes! Leerpuntje: Dat handvegertje is wel een goeie, en ook gebruiken na een sneeuwbui, opladen of niet

[daf55]

Die van mij was niet onder gesneeuwd, maar wel vast gevroren, door zachtjes rondom te drukken kwam hij gelukkig wel los.

In het vervolg sluit ik de kabel elke avond maar even aan, dat gebeurd mij niet nog een keer!

[rgr]

We staan nu in oirlo. Het laden gaat heerlijk snel met 43kw. Zeker nu ik weet wat de oorzaak was. Enige veraraasing was wel Fastned in lokkant. Geen AC??? Why? Sta je daar met net genoeg km's tot het volgende punt.

[rgr]

1000km in 3 dagen met ZOE. Weer thuis nu.

[MartijnEV]

Lokkant heeft toch wel AC? Losse (22kW) contactdoos voorop de kast, ipv vaste (43kW) kabel.

[HarmOtten]

Klopt Martijn, Fastned Lokkant aan de A73 bij Haps heeft wel AC laadmogelijkheid, maar inderdaad slechts 22kW, en je moet je eigen kabel gebruiken.
Dit zijn een van de eerste Fastned-locaties die gebouwd zijn, en toen waren de 43kW AC laders er nog niet. Die zullen nog wel een keer komen daar.

[Fastned]

Klopt Martijn, Lokkant heeft wel een aansluiting voor AC (22kW). @rgr: deze moet je aansluiten met je eigen laadkabel. Op onze nieuwe stations kun je met een vaste laadkabel 43 kW laden (geen eigen laadkabel nodig!).

[rgr]

Hallo Fastned,

Ik heb de socket gemist. Ik verwachtte een 43Kw lader, vandaar.

[HarmOtten]

In het instructieboekje staat het volgende:

Laad uw auto niet op en parkeer deze niet
bij extreme temperatuursomstandigheden
(hitte of kou).
Wanneer de auto gedurende meer dan 7
dagen geparkeerd staat bij temperaturen
lager dan -25 °C, kan de tractiebatterij mogelijk
niet opgeladen worden.
Wanneer de auto gedurende meer dan 3
maanden geparkeerd staat met een laadniveau
rond de nul, kan de batterij mogelijk
niet opgeladen worden.
Om de levensduur van uw tractiebatterij te
vrijwaren, moet u vermijden om uw auto gedurende
meer dan een maand met een hoog
laadniveau geparkeerd te laten staan, vooral
in perioden van extreme warmte.
U kunt de tractiebatterij het beste opladen
na het rijden en/of in een omgeving met een
gematigde temperatuur. Anders kan het opladen
lang duren of onmogelijk zijn.

Op deze site staat nog meer technische informatie over hoe batterijen op te laden bij hoge of lage temperaturen.
Hierin staat o.a. het advies om Li-Ion cellen bij 0°C helemaal niet op te laden, en snelladen alleen bij 5 - 45°C. Maar dat speciale Li-Ion cellen voor EV's soms bij -10°C met een beperkte stroomsterkte wel geladen kunnen worden.

Bij koude omstandigheden kun je dus het beste de accu opladen direct nadat je gereden hebt, als de accu nog warm is. Doe je dat niet, en laat je de accu eerst afkoelen, dan zal Zoe de stroom bij het opladen beperken om de accu niet te beschadigen.

[GertjanVB]

RTF dus
Niet "Trial & Error" want dan kun je van een koude kermis thuiskomen (niet thuiskomen misschien in dit geval)