Focal 6.1 bass-issue en de onofficiële oplossing daarvan
Geplaatst: 08 jun 2017 21:42
Dit verhaal gaat over de sound van Bose versus niet-Bose, issues met de Focal 6.1 set en de onofficiële oplossing daarvan.
Mijn volgende auto had ik snel gekozen - dat werd een Talisman. Maar aangezien ik vele kilometers maak is de geluidsinstallatie ook erg belangrijk. In de auto die ik voor een proeftocht mee kreeg zat de Bose installatie. Ik was er niet van onder de indruk! De Bose klinkt tegen meerprijs vergelijkbaar of slechter dan de standaard installatie uit mijn vorige auto’s (VW Passat, Volvo v50, Seat Exeo). Naar mijn smaak; vrij vlak en weinig laag. Daarover gesproken; mijn smaak is een neutraal geluid, waar laag, midden en hoog - voor zover in een auto qua akoestiek mogelijk is - in balans zijn. Dus geen overdreven dreunende bassen oid. Aangezien de Rlink2 bij de Bose uitvoering alleen bass & treble regelaars laat zien om de klank aan te passen viel er weinig in te verbeteren. Daar komt bij dat Renault/Arkamys het kantelpunt van de laag regelaar niet echt zinvol heeft gekozen. Je kunt er vooral meer dreun mee regelen, maar minder goed een ‘warm / vol geluid’. Ik probeer wat ik hoor een beetje in tekst uit te drukken...
Na de tegenvallende Bose een proefrit met de standaard installatie gemaakt, die wonderlijk genoeg, anders maar niet perse slechter klinkt dan de Bose. Is echter wel goedkoper. Een voordeel van de niet-Bose uitvoering is dat de Rlink2 ineens een drie-bands toonregeling heeft, waardoor het geluid iets meer naar smaak te tweaken valt, en dus in de praktijk misschien wel beter klinkt dan de Bose. Helaas ook hier naar mijn smaak verkeerde kantelpunten in de toonregeling.
Omdat ik, zoals gezegd, geluid toch wel belangrijk vind heb ik op de gok bij aflevering de Focal 6.1 premium set laten plaatsen door de dealer. Mijn redenering; Als de standaard set al ‘aardig’ klinkt dan moet de Focal set met subwoofer, een actief filter en een extra versterker voor de front-speakers toch minimaal ‘goed’ klinken. Ik verwachtte iets dat ongeveer vergelijkbaar met premium sound in de Volvo.
Helaas; tijdens de eerste ritjes hoorde ik alleen mid en hoog. Als ik het volume van de subwoofer opvoerde gaf dat alleen meer gerommel en gebonk. Was ik te optimistisch geweest? Ik overdrijf niet, maar deze installatie klonk slechter dan alles wat ik tot nu toe in een auto heb gehad! Er was ook niet veel bij te regelen. Het geluid miste dynamiek. Van bekende baslijntjes miste ik ineens een paar noten. Andere bastonen waren ineens weer oorverdovend.
Ik heb allereerst de sub onder de stoel vandaan gehaald zodat ik bij de regelaars kon. Ik weet door ervaring redelijk goed wat ik doe maar ook daarmee was er geen goed geluid uit te krijgen. Omdat de deurspeakers (zonder sub) totaal geen laag produceren moest de sub het hele laag-spectrum invullen. Wij zijn niet in staat om de richting van geluid onder de 200Hz te bepalen maar met deze instellingen hoorde ik de bassen duidelijk en alleen maar onder mijn bijrijdersstoel vandaan komen. Geen gehoor! Om het geschetter te dimmen en het geheel nog een beetje in balans te krijgen eindigde ik met de toonregeling op: Bass -2, Mid: -8, Hoog: -6. Erg vreemd!
Uiteindelijk was ik ervan overtuigd dat er iets mis moest zijn gegaan bij de inbouw. Misschien een speciale parameter in de Rlink2 voor Focal? Immers; Bose vs geen Bose laat zoals bekend een andere toonregeling zien. Volgens de dealer bestond deze instelling niet maar de monteur vond ook wel dat er erg weinig bass uit kwam. Echter, ‘Niets aan de te doen’...
Toen ik eens wat tijd had zelf maar eens op onderzoek naar wat er mis was. Weinig laag betekent doorgaans dat luidsprekers uit fase* staan. Iets dat volgens de dealer onmogelijk was omdat alles voorbedraad is en de Focal luidsprekers één op één vervangen kunnen worden.
Op mijn iPhone heb ik de App SingnalGen gedownload, daarmee kan je via Bluetooth verschillende frequenties via je speakers weergeven. Meteen werd duidelijk dat de voor-speakers en achter-speaker ten opzichte van elkaar uit fase stonden. De sub heeft een fase schakelaar maar als voor en achter uit fase staan werkt de sub dus slechts met één van de speaker-paren mee, en erger nog, hij werkt het andere paar tegen. Bovendien werken de voor en achter-speakers elkaar sowieso tegen. Dit tegen- en meewerken gebeurt door de akoestiek op verschillende frequenties zodat sommige tonen heel hard en andere totaal afwezig zijn. Deze simpele test toonde dus aan dat, hoewel volgens de dealer onmogelijk, toch een bedradingsfout aanwezig was. Ik heb de dealer verzocht de voor of achter speakers om te polen. Gewoon de plus en min verwisselen, hoe moeilijk kan het zijn. Echter, na een dag kreeg ik de auto weer terug met de opmerking dat ze mijn suggestie hadden geprobeerd maar dat het 'niet beter werd'. Waarom niet gewoon doen wat ik vraag???
Aangezien ik liever niet de deurpanelen loshaal heb ik toen uiteindelijk zelf de speakerdraden van de voor-speakers bij de sub doorgeknipt en van polariteit gewisseld. En tada, nu klinkt het zoals verwacht. Hoewel de vier speakers in de deuren elkaar nu niet mee tegenwerken vind ik het zonder sub nog steeds wat licht in het laag klinken (tov andere auto's). Maar met de sub erbij is het vol, warm en dynamisch. Overigens kwam ik er al tweakend achter dat je de schakelaar 'Volume vast' absoluut en meteen uit moet zetten. Dit is een soort van mislukte compressor die er voor moet zorgen het volume gelijk blijft. Klinkt erg lelijk!.
Ik heb een mail gestuurd naar de dealer want mogelijk ben ik niet de enige met dit bedradingsissue. Dat zou betekenen dat andere Talisman/Focal rijders niet optimaal van de muziek kunnen genieten! Maar, als ik denk aan de opmerking van de dealer dat de speakers één op één vervangen kunnen worden, kan het zelfs beteken dat ook de Bose en standaard speakers af fabriek verkeerd zijn aangesloten. Helaas kan ik dat zelf niet testen maar wellicht is er hier iemand die weet hoe uit-fase speakers klinken en die met signalGen (of verglijkbare App) kan testen.
Moraal van dit verhaal? De Focal 6.1 set klinkt beter dan de Bose of standaard speakers, mits je de bedrading checkt en indien nodig corrigeert. Zet de knop 'Volume vast' uit!. Als je de klank wilt bijstellen, werk dan via het volgende principe: Als je de laag en mid-laag te zwak vindt, regel dan mid en hoog iets terug en draai daarna het volume iets op. Ga op je oren af en ga ervan uit dat de Renault dealer, hoe welwillend ook (niets mis met de service), niet perse verstand van geluidssystemen heeft. Als je de Focal set nog wilt laten inbouwen zou ik erder naar een bedrijf gaan dat gespecialiseerd is in car-audio. Grote kans dat die de uit-fase fout zelf wel hadden ontdekt.
* Twee speakers staan uit fase als bij de ene de conus naar voren gaat en bij de andere naar achteren. Netto wordt hierdoor geen lucht verplaatst en hoor je niets. Omdat de wereld - en zeker in een auto - niet zo ideaal is, is er altijd een verschil tussen de speakers en dit verschil hoor je. Maar je mist dus wel een hele boel klanken. Dit effect is het grootst bij lage tonen.
Mijn volgende auto had ik snel gekozen - dat werd een Talisman. Maar aangezien ik vele kilometers maak is de geluidsinstallatie ook erg belangrijk. In de auto die ik voor een proeftocht mee kreeg zat de Bose installatie. Ik was er niet van onder de indruk! De Bose klinkt tegen meerprijs vergelijkbaar of slechter dan de standaard installatie uit mijn vorige auto’s (VW Passat, Volvo v50, Seat Exeo). Naar mijn smaak; vrij vlak en weinig laag. Daarover gesproken; mijn smaak is een neutraal geluid, waar laag, midden en hoog - voor zover in een auto qua akoestiek mogelijk is - in balans zijn. Dus geen overdreven dreunende bassen oid. Aangezien de Rlink2 bij de Bose uitvoering alleen bass & treble regelaars laat zien om de klank aan te passen viel er weinig in te verbeteren. Daar komt bij dat Renault/Arkamys het kantelpunt van de laag regelaar niet echt zinvol heeft gekozen. Je kunt er vooral meer dreun mee regelen, maar minder goed een ‘warm / vol geluid’. Ik probeer wat ik hoor een beetje in tekst uit te drukken...
Na de tegenvallende Bose een proefrit met de standaard installatie gemaakt, die wonderlijk genoeg, anders maar niet perse slechter klinkt dan de Bose. Is echter wel goedkoper. Een voordeel van de niet-Bose uitvoering is dat de Rlink2 ineens een drie-bands toonregeling heeft, waardoor het geluid iets meer naar smaak te tweaken valt, en dus in de praktijk misschien wel beter klinkt dan de Bose. Helaas ook hier naar mijn smaak verkeerde kantelpunten in de toonregeling.
Omdat ik, zoals gezegd, geluid toch wel belangrijk vind heb ik op de gok bij aflevering de Focal 6.1 premium set laten plaatsen door de dealer. Mijn redenering; Als de standaard set al ‘aardig’ klinkt dan moet de Focal set met subwoofer, een actief filter en een extra versterker voor de front-speakers toch minimaal ‘goed’ klinken. Ik verwachtte iets dat ongeveer vergelijkbaar met premium sound in de Volvo.
Helaas; tijdens de eerste ritjes hoorde ik alleen mid en hoog. Als ik het volume van de subwoofer opvoerde gaf dat alleen meer gerommel en gebonk. Was ik te optimistisch geweest? Ik overdrijf niet, maar deze installatie klonk slechter dan alles wat ik tot nu toe in een auto heb gehad! Er was ook niet veel bij te regelen. Het geluid miste dynamiek. Van bekende baslijntjes miste ik ineens een paar noten. Andere bastonen waren ineens weer oorverdovend.
Ik heb allereerst de sub onder de stoel vandaan gehaald zodat ik bij de regelaars kon. Ik weet door ervaring redelijk goed wat ik doe maar ook daarmee was er geen goed geluid uit te krijgen. Omdat de deurspeakers (zonder sub) totaal geen laag produceren moest de sub het hele laag-spectrum invullen. Wij zijn niet in staat om de richting van geluid onder de 200Hz te bepalen maar met deze instellingen hoorde ik de bassen duidelijk en alleen maar onder mijn bijrijdersstoel vandaan komen. Geen gehoor! Om het geschetter te dimmen en het geheel nog een beetje in balans te krijgen eindigde ik met de toonregeling op: Bass -2, Mid: -8, Hoog: -6. Erg vreemd!
Uiteindelijk was ik ervan overtuigd dat er iets mis moest zijn gegaan bij de inbouw. Misschien een speciale parameter in de Rlink2 voor Focal? Immers; Bose vs geen Bose laat zoals bekend een andere toonregeling zien. Volgens de dealer bestond deze instelling niet maar de monteur vond ook wel dat er erg weinig bass uit kwam. Echter, ‘Niets aan de te doen’...
Toen ik eens wat tijd had zelf maar eens op onderzoek naar wat er mis was. Weinig laag betekent doorgaans dat luidsprekers uit fase* staan. Iets dat volgens de dealer onmogelijk was omdat alles voorbedraad is en de Focal luidsprekers één op één vervangen kunnen worden.
Op mijn iPhone heb ik de App SingnalGen gedownload, daarmee kan je via Bluetooth verschillende frequenties via je speakers weergeven. Meteen werd duidelijk dat de voor-speakers en achter-speaker ten opzichte van elkaar uit fase stonden. De sub heeft een fase schakelaar maar als voor en achter uit fase staan werkt de sub dus slechts met één van de speaker-paren mee, en erger nog, hij werkt het andere paar tegen. Bovendien werken de voor en achter-speakers elkaar sowieso tegen. Dit tegen- en meewerken gebeurt door de akoestiek op verschillende frequenties zodat sommige tonen heel hard en andere totaal afwezig zijn. Deze simpele test toonde dus aan dat, hoewel volgens de dealer onmogelijk, toch een bedradingsfout aanwezig was. Ik heb de dealer verzocht de voor of achter speakers om te polen. Gewoon de plus en min verwisselen, hoe moeilijk kan het zijn. Echter, na een dag kreeg ik de auto weer terug met de opmerking dat ze mijn suggestie hadden geprobeerd maar dat het 'niet beter werd'. Waarom niet gewoon doen wat ik vraag???
Aangezien ik liever niet de deurpanelen loshaal heb ik toen uiteindelijk zelf de speakerdraden van de voor-speakers bij de sub doorgeknipt en van polariteit gewisseld. En tada, nu klinkt het zoals verwacht. Hoewel de vier speakers in de deuren elkaar nu niet mee tegenwerken vind ik het zonder sub nog steeds wat licht in het laag klinken (tov andere auto's). Maar met de sub erbij is het vol, warm en dynamisch. Overigens kwam ik er al tweakend achter dat je de schakelaar 'Volume vast' absoluut en meteen uit moet zetten. Dit is een soort van mislukte compressor die er voor moet zorgen het volume gelijk blijft. Klinkt erg lelijk!.
Ik heb een mail gestuurd naar de dealer want mogelijk ben ik niet de enige met dit bedradingsissue. Dat zou betekenen dat andere Talisman/Focal rijders niet optimaal van de muziek kunnen genieten! Maar, als ik denk aan de opmerking van de dealer dat de speakers één op één vervangen kunnen worden, kan het zelfs beteken dat ook de Bose en standaard speakers af fabriek verkeerd zijn aangesloten. Helaas kan ik dat zelf niet testen maar wellicht is er hier iemand die weet hoe uit-fase speakers klinken en die met signalGen (of verglijkbare App) kan testen.
Moraal van dit verhaal? De Focal 6.1 set klinkt beter dan de Bose of standaard speakers, mits je de bedrading checkt en indien nodig corrigeert. Zet de knop 'Volume vast' uit!. Als je de klank wilt bijstellen, werk dan via het volgende principe: Als je de laag en mid-laag te zwak vindt, regel dan mid en hoog iets terug en draai daarna het volume iets op. Ga op je oren af en ga ervan uit dat de Renault dealer, hoe welwillend ook (niets mis met de service), niet perse verstand van geluidssystemen heeft. Als je de Focal set nog wilt laten inbouwen zou ik erder naar een bedrijf gaan dat gespecialiseerd is in car-audio. Grote kans dat die de uit-fase fout zelf wel hadden ontdekt.
* Twee speakers staan uit fase als bij de ene de conus naar voren gaat en bij de andere naar achteren. Netto wordt hierdoor geen lucht verplaatst en hoor je niets. Omdat de wereld - en zeker in een auto - niet zo ideaal is, is er altijd een verschil tussen de speakers en dit verschil hoor je. Maar je mist dus wel een hele boel klanken. Dit effect is het grootst bij lage tonen.